Ziemia Kaliska
atrakcje i ciekawostki krajoznawcze,  grodzisko,  kościół drewniany,  kościół murowany,  legendy wielkopolskie,  Miasto na prawach powiatu,  muzeum,  park krajobrazowy,  świątynie,  szlak piastowski,  Wielkopolska dla rodzin- miejsce przyjazne i dostępne,  Wielkopolskie zamki, pałace i dwory

Kalisz- Zawodzie

Booking.com

Zawodzie to lewobrzeżna część Kalisza położona w odległości ok. 2 km od Śródmieścia, najstarsza historycznie część miasta.

Rezerwat Archeologiczny „Zawodzie”

Rezerwat Archeologiczny „Zawodzie” znajduje się na miejscu grodu pochodzącego z IX-X wieku. Największa świetność osady przypada jednak na XII wiek, gdy rządził z niego Mieszko III Stary. Gród odegrał bardzo ważną rolę w tworzeniu państwowości polskiej. Położenie na skrzyżowaniu ważnych szlaków handlowych i komunikacyjnych sprzyjało rozwojowi rzemiosła i handlu. Już wtedy był to ośrodek władzy i administracji świeckiej oraz kościelnej. Był jednym z najważniejszych obiektów w południowo– wschodniej Wielkopolsce. Z tego czasu zachowały się wały ziemne, fundamenty romańskiej kolegiaty oraz fundamenty wieży obronnej. Tyle było widać przed rekonstrukcją, obecnie stanowisko archeologiczne wzbogaciło się o palisadę i ostrokół, most, wieżę bramną i wieżę obronną. We wnętrzu grodu odtworzono siedem chat mieszkalnych, a mury romańskiej kolegiaty odbudowano na wysokość 1 m. Koszt rekonstrukcji grodu wyniósł prawie 6 mln zł, z czego 3/4 to środki unijne. Strona muzeum.

Drewniany kościół

Jeszcze zanim przeniesiono Kalisz w nowe miejsce, te które znamy dobrze do dzisiaj, pierwotna osada znajdowała się na terenie dzisiejszego Zawodzia, słusznie określanego mianem Starego Miasta. Oprócz grodu wznosi się tam także obiekt naszych zainteresowań, czyli drewniany kościół pw. św. Wojciecha.

Wzniesiono go w niezwykłym miejscu-pewna legenda opowiada, że to właśnie tutaj św. Wojciech, a wtedy jeszcze biskup Pragi, wygłaszał swoje kazania do mieszkańców tej ziemi. Podobno budowla skrywa ślady po najstarszej kaliskiej świątyni, a być może także szczątki Piastów. Ile w tym prawdy? Tego nie wiemy, ale faktem jest, że kościół zbudowano w pobliżu kaliskiego grodu wczesnośredniowiecznego, prawdopodobnie już około 1198 roku. Niestety, żadne źródła nie przekazały nam jakichkolwiek wiadomości jak wyglądał on pierwotnie. Obecny kościół pochodzi dopiero z 1798 roku, podniesiony z ruin na miejscu poprzedniego spalonego obiektu. Wróćmy jednak jeszcze do sfer opowieści i legend, a tych przez wieki trochę się nazbierało. “Kiedy zmęczony podróżą św. Wojciech odpoczywał w pobliżu kaliskiego grodu, gdzie nie było jeszcze żadnego kościoła, w wieczornej modlitwie przeszkadzały mu kumkające żaby. Zaklinam was, zamilczcie! – gniewnie rzucił donośnym głosem Święty. I żaby umilkły, a św. Wojciech chyba zapomniał, aby rano przywrócić im głos. Od tego czasu na kaliskim Starym Mieście żab już nie słychać.” Jeszcze inna opowieść mówi o kradzieży rękawiczki świętego podczas głoszenia nauk o Chrystusie, której to podobno dokonał jeden z mieszkańców grodu. Św. Wojciech miał się zezłościć i wyrzec zaklęcie, aby żaden ze słuchaczy ani ich zastępców nigdy nie został księdzem. Tyle same legendy, a czy biskup Wojciech rzeczywiście mógł być w Kaliszu? Takiej pewności mieć nie możemy, chociaż jest to bardzo prawdopodobne. Niech i to pozostanie w sferze wiary. Tak jak już wspomniałem kościół pw. św. Wojciecha wzniesiono pod koniec XVIII wieku. Fundatorem świątyni był Sebastian Zieliński, a budowniczym Jan Kejner. Posiada ona prostokątną nawę, nieco niższe i węższe prezbiterium z zakrystią. Otaczają ją wiekowe lipy. Duże wrażenie na przybyłych pielgrzymów wywiera wnętrze. Drewniane ściany zdobi polichromia pochodząca z 1870 roku. Podziwianie jej sprawia dużą przyjemność, widz może bowiem dopatrzeć się ciekawych geometrycznych wzorów jak i umieszczonych w niektórych miejscach aniołków. W miejscu obecnego ołtarza głównego, swoją drogą pięknie odnowionego podczas ostatnich prac konserwacyjnych, stał słynny Poliptyk Mistrza z Gościszowic, obecnie uznawany za jeden z najpiękniejszych i najcenniejszych zabytków miasta. Malunki przedstawiające sceny Męki Pańskiej oraz obrazy z życia Maryi pochodzą najprawdopodobniej z XV/XVI wieku. Z uwagi na swoją ogromną wartość stoi on od 1890 roku w dzisiejszej Bazylice św. Józefa, w lewej nawie kościoła. Ówczesnym parafianom pomysł z przenosinami cennego zabytku wcale się nie spodobał, a nawet więcej – stawili oni czynny opór, aby tylko został on na swoim pierwotnym miejscu. Ostatecznie dzieło i tak znalazło się w innym kościele, a biskup włocławski Aleksander Bereśniewicz z uwagi na bunt wiernych nakazał zamknąć drewnianą świątynię. Ta dotkliwa kara trwała aż dwa lata. Pogodzono się dopiero 23 kwietnia, w św. Wojciecha, podczas pierwszego po przerwie nabożeństwa. W obecnym ołtarzu główny motyw, podobnie zresztą jak w tym poprzednim, stanowi rzeźba św. Wojciecha. Wyrzeźbiona postać męczennika w czerwonej szacie została ustawiona centralnie, a po bokach stoją postacie św. Piotra i św. Pawła. Najstarszym zabytkiem we wnętrzu jest romańska piaskowa kropielnica. Obecnie jest to kościół filialny parafii pw. św. Gotarda.

Drogi miłośniku Wielkopolski, jest mi bardzo miło mi, że odwiedzasz moją stronę! Jeśli pomogłem Ci znaleźć potrzebne informacje, inspiracje do dalszych podróży lub po prostu spodobało się Tobie, to co robię, będę wdzięczny, gdy wesprzesz mnie stawiając mi wirtualną kawę. Takie wsparcie pomaga mi dalej kontynuować mój projekt. Postaw mi kawę na buycoffee.to

One Comment

Leave a Reply

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.

CAPTCHA