pałac,  park krajobrazowy,  Powiat kościański- zabytki i atrakcje,  Wielkopolskie zamki, pałace i dwory,  Wieś

Bonikowo

Booking.com

Wieś położona w powiecie kościańskim w gminie Kościan. Pierwsze informacje o wsi w źródłach pisanych pojawiają się od 1310 roku. Pierwotnie stanowiła własność mieszczańską nieodległego Kościana, następnie szlachecką, a przez pewien czas nawet królewską. Dobrami zarządzał starosta kościański. Ostatnim z nich był Józef Chłapowski, który z czasem otrzymał włości od króla Stanisława Augusta Poniatowskiego jako dobra dziedziczne. Po III rozbiorze Polski wieś została skonfiskowana przez rząd pruski i przekazana baronowi Friedrichowi von Schilden. Wówczas też zostało oddzielone miasto od dóbr. W 1800 roku, dzięki wstawiennictwu Rozalii z Chłapowskich hr. Engeströmowej u króla Fryderyka Wilhelma III, dobra ponownie trafiają w ręce Chłapowskich.

Nieistniejący już pałac Chłapowskich w Bonikowie (fotografia sprzed rozbudowy)
Nieistniejący już pałac Chłapowskich w Bonikowie (fotografia sprzed rozbudowy)

W 1819 roku Bonikowo odziedziczył Jan Anzelm Chłapowski, a następnie jego dzieci i wnukowie, którzy gospodarowali tutaj aż do II wojny światowej. W 1881 roku dobra wynosiły aż 1666 ha. Gospodarstwo słynęło wówczas z hodowli bydła rasy holenderskiej oraz hodowli owiec na wełnę. W kolejnym stuleciu majątek wprawdzie skurczył się do 763 ha jednak dzięki mechanizacji i elektryfikacji był dochodowy i nowoczesny- działał tutaj pług parowy, dwie gorzelnie, młyn parowy, kaszarnia, cegielnia w Szczodrowie, a do tego jeździła kolejka wąskotorowa.

Kościół pw. św. Mikołaja

Pierwsza świątynia w Bonikowie istniała na pewno już w 1419 roku. Akta wizytacyjne odnotowują także znajdujący się tutaj kościół w 1610 roku, który jednak podupadł i został przekazany przez króla Jana Kazimierza mansjonarzom z Kościana. Z ich inicjatywy w 1785 roku wzniesiono nową świątynię, która istnieje do dzisiaj. Jest to obiekt zbudowany w konstrukcji słupowo-ramowej, wypełnionej cegłą i oszalowany. Po przebudowie z około 1899 roku przybytek zyskał pewne cechy stylowe charakterystyczne dla neogotyku tj. ostre łuki w oknach i drzwiach, trójkątny szczyt kruchty, trójkątne wystawki i skromną wieżyczkę na sygnaturkę. Wyposażenie wnętrza pochodzi przeważnie z XVII oraz XVIII wieku. Na uwagę zasługuje manierystyczny ołtarz główny z obrazem Matki Boskiej z Dzieciątkiem w typie Śnieżnej z klęczącą figurą duchownego donatora z około 1621 roku.

Założenie pałacowe oraz folwarczne

Nieistniejący już pałac Chłapowskich w Bonikowie wzniesiony został ok. 1868 roku. Następnie został całkowicie przebudowany w latach 1910 – 1911 przez architekta Rogera Sławskiego uzyskując imponujący wymiary. Pałac był budynkiem piętrowym z mansardowym, naczółkowym dachem i użytkowym poddaszem w mansardzie. W lewej części elewacji rezydencję zdobił ryzalit zwieńczony neobarokowym frontonem, do którego przylegała obszerna półkolista weranda wsparta na filarach, również z mansardowym dachem, zwieńczonym ozdobnym przyczółkiem z herbem rodowym. Cechą charakterystyczną obiektu była także wieżyczka.

Nieistniejący już pałac Chłapowskich w Bonikowie (fotografia wykonana po 1911 roku)

Niestety, rezydencja została rozebrana w połowie XX wieku po pożarze spowodowanym przez Armie Radziecką w 1945 roku. Z całego zespołu przetrwała tylko oficyna oraz park krajobrazowy. Cudem ocalała także neogotycka brama parkowa.

Częściowo przetrwał za to zespół folwarczny z dawną stodołą, wozownią, kuźnią, spichlerzem i oborą. Wszystkie te obiekty znajdują się w złym stanie technicznym.

Kostnica

Neogotycka kostnica z przełomu XIX i XX wieku. Wzniesiona w sąsiedztwie kolonii mieszkalnej pracowników folwarcznych.

Zadanie publiczne pn. „WOW- Wiedza o Wielkopolsce” jest współfinansowane ze środków Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego w Poznaniu – Departament Edukacji i Nauki w ramach otwartego konkursu na realizację w formie wspierania zadań publicznych Województwa Wielkopolskiego w dziedzinie edukacji w roku 2021.

Drogi miłośniku Wielkopolski, jest mi bardzo miło mi, że odwiedzasz moją stronę! Jeśli pomogłem Ci znaleźć potrzebne informacje, inspiracje do dalszych podróży lub po prostu spodobało się Tobie, to co robię, będę wdzięczny, gdy wesprzesz mnie stawiając mi wirtualną kawę. Takie wsparcie pomaga mi dalej kontynuować mój projekt. Postaw mi kawę na buycoffee.to

Leave a Reply

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.

CAPTCHA