kościół murowany,  Powiat kaliski- zabytki i atrakcje,  świątynie,  Wieś

Dębe

Booking.com

Wieś leżąca w gminie Żelazków, powiat kaliski, ok. 6 km. na północny- wschód od Kalisza. Liczyło około 650 mieszkańców.

Kościół

,,Madonna ze szczygłem” to słynny obraz włoskiego malarza i architekta Rafaela Santi – przynajmniej takich informacji udzieli nam każda osoba interesująca się historią sztuki. W miejscowości Dębe koło Kalisza również znajduje się obraz o takim tytule, tyle, że starszy o cały wiek od wizerunku wykonanego przez mistrza Rafaela. Warto tutaj przyjechać i zobaczyć to cenne dzieło sztuki gotyku.

Pierwszym obiektem sakralnym w Dębe była niewielka drewniana kaplica. Powstanie nowego kościoła w XVII wieku, jak i zresztą nowej parafii, wiąże się z działalnością Braci Czeskich w tym regionie. Przejęli oni kościół w pobliskim Kamieniu, do którego należeli mieszkańcy wsi Dębe, odbierając katolikom dostęp do sakramentów. W związku z tym podjęto starania o utworzenie nowej parafii. Z inicjatywą wystąpił właściciel Dębego Stanisław Mikołajewski. Zobowiązał się on zapewnić utrzymanie plebanowi darowując jeden łan ziemi, ogród, drewno na budowę i naprawę domu oraz prawo do połowu ryb w Swędrni na użytek domowy. Przychylając się do prośby Mikołajewskiego arcybiskup Stanisław Karnkowski zdecydował, że siedzibą parafii zostanie Dębe. Kościół ten rozebrano na początku XX wieku i zastąpiono nowym obiektem. Istniejący współcześnie kościół parafialny widoczny jest z dużej odległości – nie jest to zasługa tyle położenia, co jego sporych rozmiarów. Prace nad tak dużym obiektem trwały od 1912 do 1924 roku. Zadania nie ułatwiła także tocząca się I wojna światowa. Kościół nawiązuje swoim stylem do obiektów romańskich, co uwidacznia się m.in. w półokrągłej absydzie. Majestatyczności dodaje ośmioboczna wieża wzniesiona od zachodu.

Wewnątrz kościoła w ołtarzu głównym znajduje się jeden z najcenniejszych zabytków sztuki sakralnej tych okolic, wspomniana ,,Madonna ze szczygłem”. Jest to niewielki gotycki obraz o wymiarach 80 na 65 cm namalowany temperą na drewnie. Jej powstanie datuje się na około 1450 rok. Uwagę zwraca także gotycka rama z imitacjami klejnotów. Na tle draperii unoszonej przez dwa anioły umieszczona jest Madonna w półpostaci, trzymająca na prawym ramieniu niemal całkowicie obnażone Dzieciątko. Trzyma ono w prawej rączce smoczek w postaci płóciennego woreczka. Na smoczku siedzi niewielki ptaszek – szczygieł – przypominający glinianą zabawkę. Postacie malowidła przykryte są srebrnymi sukienkami pochodzącymi z późniejszej epoki. W kręgu dzieł polskiego malarstwa gotyckiego obraz z Dębe zdaje się być zjawiskiem nie mającym analogii. Widoczne są w nim wpływy malarstwa czeskiego, gdzie temat ten należy do często występujących, sam zaś motyw ma włoskie źródła inspiracji. Natomiast ze względu na cechy formalne tego dzieła historycy sztuki skłonni są przypisywać je nieznanej średniowiecznej pracowni malarskiej. ,,Madonna ze szczygłem” znana jest też jako obraz słynący łaskami. Łaski notowane były od 1531 roku, czyli od momentu kiedy jeszcze w Dębem istniała tylko niewielka kaplica. Malowidło przeniesiono potem do wspomnianego już drewnianego kościoła, a dopiero późnej do obecnej świątyni. Obraz uznany został za cudowny w XVII wieku przez arcybiskupa gnieźnieńskiego Stanisława Karnkowskiego, a ponownie w 1771 roku przez arcybiskupa Gabriela Podoskiego. Przez kilka wieków było to dość znane miejsce kultu, o czym świadczą liczne wota ofiarowywane za doznane łaski.

We wnętrzu znajdziemy jeszcze trzy barokowe ołtarze boczne wykonane około 1770 roku. Przedstawiają one wizerunki św. Tadeusza Judy, św. Izydora oraz św. Walentego. Są one fundacji ówczesnego proboszcza Józefa Jonaszaka Silesity. Do parafii Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny w Dębem należą także kościoły filialne pw. św. Mikołaja w Kamieniu i pw. św. Michała Archanioła w Zborowie. Ten ostatni gościł już na łamach ,,Opiekuna”, jednak od tego czasu przeszedł generalny remont i prezentuje się znacznie lepiej, niż zaledwie kilka lat temu.

Drogi miłośniku Wielkopolski, jest mi bardzo miło mi, że odwiedzasz moją stronę! Jeśli pomogłem Ci znaleźć potrzebne informacje, inspiracje do dalszych podróży lub po prostu spodobało się Tobie, to co robię, będę wdzięczny, gdy wesprzesz mnie stawiając mi wirtualną kawę. Takie wsparcie pomaga mi dalej kontynuować mój projekt. Postaw mi kawę na buycoffee.to

4 komentarze

  • Janina Władysława Janiszewska

    W parafii Dębe, a konkretnie we wsi Kamień mieszkali moi przodkowie z linii Wawrzyniak i Bryła i wszystkie ich uroczystości chrztów, ślubów i pogrzebów tu się odbywały. Najstarszy ustalony przodek Kazimierz Bryła tu był ochrzczony w dniu 02.03.1787 r jako syn Michała i Marianny, tu brał ślub z Marianną w dniu 08.10.1809 r i tu zmarł 14.12.1849 r. Całe pokolenia Bryłów modliły się w tym kościele i zapewne potomkowie innych linii nadal tu sprawują obrzędy religijne. Także poprzez pierwsze małżeństwo z Jadwigą Bryłówną w dniu 18 listopada 1838 r w parafii Dębe osiadł mój prapradziadek Józef Wawrzyniak, który po śmierci pierwszej żony wstępował jeszcze trzy razy w zwiazek małżeński w tej parafii. Jestem bardzo wdzięczna, za utworzenie tej galerii, dzieki której mogę poznać parafie i tereny moich przodków z Wielkopolski.

  • wiesiek

    W 1841r w Dembe – tak wtedy pisano Dębe – odbył się chrzest urodzonego Stanisława Kłosowicza syna ekonoma w majątku- Felicjana i Marianny Beczkowskiej. Ojcem chrzestnym był ówczesny ( od 1838r) dziedzic Jan Karśnicki i Franciszka Karśnicka
    Feklicjan to syn szlachetnie urodzonego Antoniego Kłosowicza i Marianny Korzeniewskiej z ojca Marcina h.Nałęcz i mamy Maryanna Drozdowskiej h. Jastrzębiec.
    Poszukuję danych ur. około 1746r Antoniego Klosowicza

Leave a Reply

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.

CAPTCHA