Kaźmierz
Wieś położona w powiecie szamotulskim, siedziba gminy o takiej samej nazwie. Pierwszy kościół w Kaźmierzu ufundowano zapewne już w XII wieku, więc początków historii tej miejscowości należy szukać w średniowieczu. Ośrodek prawa miejskie uzyskał przed 1458 rokiem, a utracił na pocz. XIX wieku. Z dawnego założenia miejskiego zachował się czworoboczny rynek z parterową zabudową. W połowie XIX wieku Kazimierz przeszedł w ręce niemieckie, a jego właścicielami zostali książęta von Sachsen-Coburg und Gotha. W 1885 roku znajdowało się tutaj zaledwie 40 domów z 466 mieszkańcami, w tym 445 katolików i 21 ewangelików. Była tu poczta oraz kościół parafialny należący do dekanatu obornickiego.
Według tradycji około roku 1000 Bolesław Chrobry sprowadził Pięciu Braci Pustelników z Włoch, by wprowadzić chrześcijańską kulturę na ziemi polskiej. Król ten wystawił im pustelnię wśród niedostępnych lasów, w miejscu, gdzie później stanęło miasto Kaźmierz. Jak głosi legenda „Bolesław odwiedzał ich często, aby nacieszyć się i budować ich świątobliwym życiem. Razu jednego zostawił im bogatą jałmużnę w złocie, mimo wymówek zakonników, że ślub ubóstwa nie pozwala im przyjąć takiej darowizny. Gdy król odjechał uradzono wysłać spomiędzy siebie najmłodszego brata Barnabę, który by przeprosił króla i pieniądze zwrócił. Zaledwie wysłany zakonnik wybrał się w drogę, następnej już nocy napadli na pustelnie bandyci, żądając od zakonników wydania pozostawionego złota. Nie pomogły tłumaczenia, że pieniądze odesłali królowi. Złoczyńcy chciwością złota zaślepieni, przetrząsnęli całą pustelnie, a nie mogąc nasycić swojej chciwości, pastwili się nieludzko nad zakonnikami i wśród najokropniejszych mąk wszystkich pozabijali. Chcąc zatrzeć ślady zbrodni, pozanosili ciała zakonników do celek i pustelnię podpalili. Lecz z dopuszczenia Boga ogień cudownie nie tknął drewnianych i słomą pokrytych chałupek. Zbrodni tej dokonano dnia 12 listopad 1005 r. Długosz, a za nim inni historycy podają, że męczeństwo miało miejsce w Kaźmierzu Wielkopolskim, lecz do dziś dzielą się zdania co do ściślejszego oznaczenia miejsca zamieszkania i męczeństwa wspomnianych pustelników.
Pałac
Neogotycki pałac o cechach romantycznych wybudowany w połowie XIX wieku. Obiekt został następnie przebudowany dla niemieckich książąt von Sachsen-Coburg-Gotha według projektu architekta Karola Würtemberga, dzięki czemu zyskał skomplikowaną, niesymetryczną bryłę o różnej wysokości i szerokości. Centralny korpus fasady został zaakcentowany trzyosiowym ryzalitem. Charakterystycznym elementem rezydencji jest także wieża- u podstawy kwadratowa, a wyżej ośmiokątna i zwieńczona krenelażem. W wyremontowanym zabytku mieści się obecnie biblioteka, stąd obiekt jest dostępny nie tylko z zewnątrz.
Kościół farny
Kościół farny pw. Narodzenia NMP powstał w miejscu wcześniejszej świątyni w 1494 roku z fundacji ówczesnego właściciela miasta Jana Świdwy Szamotulskiego. W 1515 roku dobudowano do niej kaplicę św. Anny. W następnym wieku kolatorami kościoła byli przedstawiciele rodziny Niegolewskich. Jest to obiekt murowany z cegły, orientowany, jednonawowy, z węższym prezbiterium zamkniętym trójbocznie. Do nawy bocznej przylega dawna kruchta i zakrystia, a od południa prostokątna kaplica Skrzydlewskich. Okna pierwotnie ostrołukowe, obecnie zamknięte łukiem okrągłym, przemurowane. We wnętrzu zachowały się sklepienia gwiaździste ozdobione polichromią Teodora Szukały z 1967 roku. Wyposażenie pochodzi przeważnie z XVIII wieku. W ołtarzu głównym znajduje się obraz Najświętszej Marii Panny z Dzieciątkiem Jezus oraz rzeźba Madonny z Dzieciątkiem. W ceglane ściany świątyni wmurowane jest pięć kamieni. To symboliczne nawiązanie do legendy o pięciu braciach męczennikach.
Zadanie publiczne pn. „WOW- Wiedza o Wielkopolsce” jest współfinansowane ze środków Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego w Poznaniu – Departament Edukacji i Nauki w ramach otwartego konkursu na realizację w formie wspierania zadań publicznych Województwa Wielkopolskiego w dziedzinie edukacji w roku 2021.
Drogi miłośniku Wielkopolski, jest mi bardzo miło mi, że odwiedzasz moją stronę! Jeśli pomogłem Ci znaleźć potrzebne informacje, inspiracje do dalszych podróży lub po prostu spodobało się Tobie, to co robię, będę wdzięczny, gdy wesprzesz mnie stawiając mi wirtualną kawę. Takie wsparcie pomaga mi dalej kontynuować mój projekt. 
