kościół murowany,  Miasto,  pałac,  park krajobrazowy,  Powiat kaliski- zabytki i atrakcje,  świątynie,  Wielkopolskie zamki, pałace i dwory,  Wspomnienia Wielkopolski Edwarda hr. Raczyńskiego

Koźminek

Booking.com

Miasto położone w powiecie kaliskim, siedziba gminy Koźminek. Miejscowość liczy około 1800 mieszkańców, położona jest ok. 15 km. na wschód od Kalisza. Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1369 roku. Koźminek został  zdegradowany do rangi wsi 31 maja 1870, a następnie z dniem 1 stycznia 2021 odzyskał status miasta.

Planujesz zwiedzanie miasta? Nocuj w Koźminku i okolicach!

Wspomnienia Wielkopolski to jest województw poznańskiego, kaliskiego i gnieźnieńskiego przez Edwarda Hr. Raczyńskiego z 1842 roku

Aż do XIV. wieku, Koźminek, miasteczko pamiętne w dziejach kościoła polskiego, własnością był rządową. W roku 1369. darował je Kazimierz Wielki Bartoszowi do Wessenberg, wraz z wsiami Osuchów, Chodupki, Nakwasin i Złotniki. Już wtenczas Koźminek był miasteczkiem, i rządił się prawem magdeburskim.
Po śmierci króla Ludwika (roku 1382.) Zygmunt Margrabia brantenburski królem obrany od części jednej narodu polskiego, mocą oręża zdobył Koźminek własność wspomninanego dopiero Bartosza Wessenberga przeciwnika swego. Bartosz zebrawszy wojsko dość liczne, ale niemogąc niem ubiedz Kalisza, poszedł pod Koźminek, wygnał z niego załogę Zygmunta, i osadził swoim wojskiem gród obronny, wystawiony jeszcze przez Kazimierza Wielkiego.
Koźminek niedługo zostawał w ręku Wessenbergów, synowie albowiem Bartosza przedali tę majętność w roku 1431 Wojciechowi z Pakości, chorążemu inowrocławskiemu za 3000 grzywien. (…).
Koźminek słynął w XVI. wieku szkołami protestanów, zwłaszcza pod rządami sławnego matematyka Grzebskiego, więcej przecież ściągnął jeszcze na siebie uwagę publiczną, przez Unią religijną między kalwinami małopolskiemi i braćmi czeskiemi w Wielkopolsce, w roku 1555. tu uskutecznioną. Akt tej unii dotąd drukiem nie ogłoszony, umieszczony w dodatku do tego działa, jako dokument nie małej wagi w dziejach kościoła polskiego.(…).
Że Koźminek miasteczko drewniane, często gorzał, że często stawał się łupem wewnętrzynych niesnasek i najazdów obcego nieprzyjaciela, tego i wspominać nie trzebam gdyż, takim był los wszystkich miast i miasteczek naszych. Niekiedy atoli stawał on się schronieniem mieszkańców w pobliższych okolicach morową zarazą dotkniętych. Tak naprzykład w roku 1608. schroniło się tu wielu mieszkańców Kalisza, gdzie powietrze grassowało, i tu wtenczas akta grodzkie z Kalisza przeniesiono.

Kościół

Gotycki kościół pod wezwaniem Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty pochodzi najprawdopodobniej z XV wieku. W latach 1553 – 1607 świątynia należała do Braci Czeskich. Przebudowano go w 1709 roku w modnym wówczas stylu barokowym. Z tego okresu pochodzi wyposażenie wnętrza. W lewym ołtarzu bocznym znajduje się obraz Matki Boskiej z XVII wieku. W latach 1825-26 dobudowano wieżę i kaplicę od strony północnej. Wieża ta ucierpiała jednak poważnie podczas walko rosyjsko-niemieckich w 1914 roku i odrestaurowano ją w XX-leciu międzywojennym.

Zespół parkowo- pałacowy

Największą chlubą wsi jest późnobarokowy dwór z końca XVIII wieku. Przebudowano go w latach 1906- 1907 z dodaniem czterekolumnowego portyku według projektu Jana Heuricha staraniem Tadeusza Hantkego i Marii z Mielęckich. Obecnie pełni funkcję przedszkola. Przy pałacu neogotycka oficyna z XIX wieku oraz zrujnowany spichlerz. Wstęp do parku wolny.

Kościół ewangelicki

Kościół ewangelicki wraz ze szkołą i mieszkaniem kantora z 1908 roku. Rok później odbyły się tu uroczystości poświecenia świątyni, w których udział wziął superintendent generalny Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Królestwie Polskim, kaliszanin Juliusz Bursche (1862-1942). W skromnych wnętrzu zachowane ławki, chór, prospekt ołtarzowy wraz z amboną. Ciekawą cechą budynku jest specjalna loża wychodząca z pastorówki. Podczas moich ostatnich odwiedzin w celu dokumentacji budynku, miało to miejsce pod koniec sierpnia 2007 roku, dach pastorówki wydawał się znacznie osłabiony. Szczęśliwie w 2019 roku obiekt przeszedł remont i został uratowany od zniszczenia.

Planujesz zwiedzanie miasta? Nocuj w Koźminku i okolicach!

Źródło: Edward Raczyński, Wspomnienia Wielkopolski, to jest Wojewodztw Poznańskiego, Kaliskiego i Gnieźnieńskiego, Poznań 1842; P. Anders, W. Łęcki, P. Maluśkiewicz. Słownik Krajoznawczy Wielkopolski; www.kalisz.9o.pl; materiały własne; Fot. Aleksander Liebert

Drogi miłośniku Wielkopolski, jest mi bardzo miło mi, że odwiedzasz moją stronę! Jeśli pomogłem Ci znaleźć potrzebne informacje, inspiracje do dalszych podróży lub po prostu spodobało się Tobie, to co robię, będę wdzięczny, gdy wesprzesz mnie stawiając mi wirtualną kawę. Takie wsparcie pomaga mi dalej kontynuować mój projekt. Postaw mi kawę na buycoffee.to

One Comment

  • Janina Władysława Janiszewska

    Do Koźminka dotarli moi prapradziadkowie Michał i Antonina z Jakubowskich Wawrzyniakowie po śmierci w Tymianku parafii Koźminek w dniu 16 października 1881 r ich trzyletniej córeczki Marianny. Moi przodkowie przenosili się z parafii Dębe, przez Kokanin gdyż mój przodek podejmował się różnych prac służebnych.
    Po śmierci tego ich siódmego dziecka moi przodkowie zamieszkali w Koźminku, gdzie w dniu 17 listopada 1882 urodziła się moja babcia, której także dano na imię także Marianna. Babcia ślub brała w Kaliszu w 1907 r z Michałem Wieteckim, a zmarła w 1967 r w Bydgoszczy. Koźminek to kolejne miejsce rodzinne moich wielkopolkich przodków.

Leave a Reply

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.

CAPTCHA