Elewacja frontowa pałacu w Lewkowie
atrakcje i ciekawostki krajoznawcze,  kościół murowany,  muzeum,  pałac,  park krajobrazowy,  Powiat ostrowski- zabytki i atrakcje,  świątynie,  Wielkopolska dla rodzin- miejsce przyjazne i dostępne,  Wielkopolskie zamki, pałace i dwory,  Wieś

Lewków

Booking.com

Wieś w gminie wiejskiej Ostrów Wielkopolski, powiat ostrowski. Leży 6 km na północny wschód od Ostrowa Wielkopolskiego, nad Niedźwiadą. Około 1 km na zachód od Lewkowa znajduje się lotnisko Aeroklubu Ostrowskiego – Michałków. Znajduje się tu chętnie odwiedzany przez turystów pałac w Lewkowie.

Historia

Lewków po raz pierwszy pojawia się w źródłach w 1403 roku. Pierwszymi właścicielami tej miejscowości byli Sławińscy herbu Leliwa. W XVII wieku przeszedł w ręce Piotra Radolińskiego, a po jego śmierci otrzymali go jego dzieci. Kolejni właściciele to m.in. kasztelan Adam Koźmiński herbu Poraj, Sokolniccy, Gorzeńscy i Krzyżanowscy. Z rąk Józefa Krzyżanowskiego majętność w 1786 roku kupuje generał adiutant króla Stanisława Augusta Poniatowskiego Wojciech Lipski. Od tego momentu rozpoczyna się wspaniały okres dla miejscowości. Już niebawem właściciel Lewkowa zacznie budowę słynnego pałacu, który gościć będzie wielu znamienitych gości takich jak brat Napoleona, król Westfalii Hieronim Bonaparte (1812 rok), generał Karol Kniaziewicz (1813 rok), poeta Roman Zmorski (1844 rok) czy prezydent Ignacy Mościcki (1928 rok). Ostatni przedwojenni właściciele Lewkowa to Jan Lipski oraz jego brat Józef Lipski, ostatni ambasador Rzeczpospolitej w Berlinie (1934 – 1939).

Pałac Lipskich

Klasycystyczny pałac zbudowany w latach 1788 – 1791 dla Wojciecha Lipskiego i jego żony Salomei z Objezierskich. Uznawany jest za jedną z najokazalszych budowli tego typu w Wielkopolsce. Przy jego budowie wzorowano się na projektach pałacu w Siernikach autorstwa Jana Chrystiana Kamsetzera. Tym, co różni obie rezydencję jest właściwie jedynie kształt ryzalitu elewacji ogrodowej. Podobnie jak w Siernikach założenie pałacowe składa się z dwóch oficyn, dziedzińca honorowego, budynków gospodarczych, nawiązując przy tym do schematu rezydencji barokowej.

Fotografie pałacu na przestrzeni lat 1912-2009:

Pałac w Lewkowie to obiekt o jednolitej bryle z kolumnowym, wgłębnym portykiem jońskim zwieńczonym trójkątnym frontonem. Obiekt nakryty jest prostym, czterospadowym dachem. Na frontonie napis „Sobie, Swoim Przyjaciołom, Potomności”. Elewacja jest niezwykle bogato ozdobiona sztukateriami, malowidłami oraz rzeźbami. Na południowej fasadzie znajduje się data 1791 i figury kobiece podtrzymujące kartusze z literami SL oraz herbem Objezierskich. Kartusz z datą 1791 przypomina nie tylko o zakończeniu budowy pałacu, ale to także jak wiadomo rok uchwalenia Konstytucji 3 Maja, której generał Lipski był ogromnym zwolennikiem. Ponoć w otaczającym rezydencję parku rósł niegdyś kasztan zaszczepiony na podkładzie kasztana czerwonego. Drzewo to w maju kwitło dwukolorowo, w połowie kwiatami białymi, w połowie czerwonymi.

Plan wnętrza pałacu

Reprezentacyjne wnętrza pałacu ozdobiono bogatą ornamentyką oraz iluzjonistyczną dekoracją malarską Antoniego Smuglewicza. W Sali Rotundowej umieszczono smukłe piece kolumnowe z rzeźba wzorowanymi na antyku. Salon krajobrazowy zdobiły iluzjonistyczne malowidła ścienne przedstawiające krajobrazy z elementami romantycznej architektury, stwarzające wrażenie „otwarcia” wnętrza na widoki z zewnątrz. W 1939 roku pałacowy księgozbiór liczył ponad 10 000 tomów. Zbiory obejmowały przede wszystkim opracowania prawnicze, historyczne oraz poświęcone rolnictwu. Po wkroczeniu Armii Czerwonej w 1945 roku pałac został przeznaczony na szpital dla wojska sowieckiego. Przez następne lata w rezydencji i oficynach lokowano różne instytucje, w tym gminną bibliotekę, przedszkole, kawiarnię czy mieszkania. Przez pewien czas trzymano tutaj… żywy inwentarz. Wyjątkowym bestialstwem okazało się wydanie książek z biblioteki pałacowej na makulaturę. Taka sytuacja trwała do początku lat 70. Pałac w Lewkowie w przeciwieństwie do wielu innych podobnych zabytków miał jednak sporo szczęścia- w latach 1973-89 obiekt adaptowano na muzeum wnętrz pałacowych. Wówczas mało kto się przejmował, że przeprowadzony remont pozostawiał wiele do życzenia. Na ten czas liczyło się, że obiekt udostępniono do zwiedzania gromadząc we wnętrzu m. in. meble z epoki, portrety sarmackie oraz kolekcję obrazów o treściach patriotycznych. Kolejne prace naprawcze odbyły się w 2005 roku i były związane z wymianą pokrycia dachu. Cały czas jednak po wizycie w Lewkowie miało się niedosyt, że zabytek tej klasy straszył rozpadającymi się schodami, uszkodzonym tynkiem i zaniedbanym parkiem. Muzeum, chociaż zorganizowane w pięknym wnętrzu, nigdy nie należało także do najciekawszych. Pod koniec 2018 roku elewacja była już w opłakanym stanie.

Od 2018 roku rezydencja przechodzi kolejny gruntowny remont za kwotę 27 mln złotych finansowany ze środków Urzędu Marszałkowskiego w Poznaniu oraz Unii Europejskiej. W 2022 roku ponownie otwarto w jego murach nadal muzeum, a ponadto niebawem udostępniona zostanie przestrzeń warsztatowo-szkoleniowa z salami konferencyjnymi oraz częścią gastronomiczno-hotelową. Oprócz modernizacji istniejących budynków i uporządkowania parku odtworzony został kompleks przy wozowni połączony nowym łącznikiem z oficyną zachodnią. Bez wątpienia pałac w Lewkowie to jeden z najcenniejszych zabytków tej części Wielkopolski i po remoncie nadal przyciąga odwiedzających. Strona internetowa placówki.

Kościół św. Wojciecha

Kościół został wzniesiony w latach 1844-1846 w miejscu poprzedniej, drewnianej świątyni, z fundacji Salomei Lipskiej i jej wnuka Wojciecha Lipskiego. Zbudowano go w stylu eklektycznym z neorenesansowym wyposażeniem wnętrza. W ołtarzu głównym znajduje się obraz św. Anny Samotrzeć ze św. Janem, jest to kopia obrazu Bartolome Murillo wykonaną przez Leona Kaplińskiego. Prezbiterium z polichromią z XIX wieku, stiukowymi ścianami i marmurowym tabernakulum. Ciekawym elementem wnętrza jest kuta żelazna krata przy przejściu z kruchty do kościoła. Została zakupiona w 1817 roku z kościoła cysterskiego w Ołoboku. Jest przyozdobiona ornamentem w stylu regencji z datą 1732 i inicjałami  Katarzyny Pawłowskiej. Przykościelną bramę zdobią figury świętych.

Źródło: P. Anders, W. Łęcki, P. Maluśkiewicz. Słownik Krajoznawczy Wielkopolski; S. Małyszko. Majątki Wielkopolskie: Marek Olejniczak. Powiat ostrowski- przewodnik; Leonard Durczykiewicz. Dwory Polskie w Wielkiem Księstwie Poznańskiem (1912); Fot. archiwalna Leonard Durczykiewicz; Fot. Aleksander Liebert

Drogi miłośniku Wielkopolski, jest mi bardzo miło mi, że odwiedzasz moją stronę! Jeśli pomogłem Ci znaleźć potrzebne informacje, inspiracje do dalszych podróży lub po prostu spodobało się Tobie, to co robię, będę wdzięczny, gdy wesprzesz mnie stawiając mi wirtualną kawę. Takie wsparcie pomaga mi dalej kontynuować mój projekt. Postaw mi kawę na buycoffee.to

One Comment

Leave a Reply

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.

CAPTCHA