Kościół w Wełnie
kościół drewniany,  pałac,  park krajobrazowy,  Powiat obornicki- zabytki i atrakcje,  świątynie,  Wielkopolskie zamki, pałace i dwory,  Wieś,  z lotu ptaka

Wełna

Booking.com

Wieś leżąca w powiecie obornickim. Pierwsze informacje o wsi pochodzą z 1352 roku. W XV i XV wieku stanowiła własność rodu Grudzińskich, w XVII wieku Grzymułtowskich, w kolejnym stuleciu Rydzyńskich, a w latach 1752-1790 Rostworowskich i Kołaczkowskich. Od 1790 roku majątek należał do rodziny Grabowskich, by pod koniec stulecia przejść w ręce niemieckie, w których utrzymywał się do 1939 roku. Po II wojnie światowej całość została przejęta przez skarb Państwa.

Pałac

Pałac w Wełnie zbudowany w 1762 roku dla Jana Franciszka Rostworowskiego i jego małżonki Marianny z Kołaczkowskich należał swojego czasu do jednych z ciekawszych barokowych założeń Wielkopolski. W okresie największej prosperity był znany na cały region, goszcząc niezwykłych gości ze świata kultury i polityki. Warto wspomnieć, że w gościnie u Rostworowskich przebywał chociażby Józef Wybicki. Poznał tutaj swoją przyszła żonę, młodziutką Esterę Wierusz Kowalską, która była siostrzenicą Rostworowskiej i wraz z matką zamieszkiwała u wujostwa. Wesele obyło się zapewne w pałacu… ach co to musiała być za uroczystość.

Pałac w Wełnie

Wracając do architektury, co oprócz ciekawych historii czyniło obiekt takim wyjątkowym? Na pewno lokalizacja w dolinie malowniczej rzeki Wełny. Unikalne jest także rozplanowanie wnętrza pałacu z dwiema owalnymi salami. Podobnego rozwiązania na próżno szukać w całej Wielkopolsce. Po obu stronach elewacji, na osi środkowej, znajdowały się 3-osiowe owalne ryzality. Pierwotnie budynek był zwieńczony mansardowym lub łamanym dachem czterospadowym. Do elewacji ogrodowej przylegały zewnętrzne, dwubiegowe, murowane schody o pełnych balustradach, prowadzące na taras i do salonu. Kształt rezydencji zmieniła przebudowa dokonana w XIX wieku. Nadbudowano wówczas niskie półpiętro i zmieniono dach. Co ciekawe zachowały się szczegółowe opisy tegoż domu z XVIII wieku: (…) Dalej idąc sień większa, za tą sala malowana o 3 oknach i kominie, z której po lewej stronie pokoik mały z kominkiem i jednym oknem, po prawej stronie pokoików 2, każdy o dwóch oknach, bez pieców i kominków. Trzeci pokoik o jednym oknie. Po tejże stronie ku dziedzińcowi skarbczyków 3 z oknami żelaznemi i kratami żelaznemi, ku ogrodowi zaś włoskiemu pokój z piecem kaflowym prostym o dwóch oknach, przy tym pokoju apteczka (…). Okna zaś wszystkie na dolnej kondygnacji w drewno oprawne. Na drugą wchodząc kondygnację schody z sieni jedne, a drugie na galerię, z tej drzwi wielkie do sieni, w tej sieni okien dwoje, posadzka rżnięta, z tej sieni sala ku ogrodowi włoskiemu o 3 oknach, nieskończona. Pieca, kominka ani posadzki nie masz (…). Po prawej stronie pokojów 4, gabinetów 2, okien 12, drzwi 9, z podłogami rżniętymi, kominków 5. Po lewej zaś stronie pokoi tyleż i gabinetów z oknami i drzwiami podwoynemi, kominkami (…) prócz tego jeszcze garderobka w środku z oknem i przefortelowaniem szklanym, po tej stronie jeden piec.

Jak wygląda ta perła architektoniczna dzisiaj? Nie będzie tutaj barwnych opisów… Niestety, obiekt obecnie jest całkowitą ruiną pozbawioną nawet dachu. Budynek został przejęty w 2019 roku przez nowego właściciela w tragicznym stanie, można by powiedzieć, że o wiele za późno, aby go uratować. Inwestor podjął się jednak zadania i pałac jest obecnie rekonstruowany. Ekspertyza konserwatorska dostępna na stronie pałacu nie pozostawia złudzeń- konieczna była rozbiórka zgrzybiałych stropów. Zostały się tylko surowe mury. Czy uda się uratować ten cenny zabytek? Czas pokaże. Trzymam jednak kciuki za nowego właściciela, gdyż czeka go niezwykle trudne i wymagające zadanie.

Kościół

Drewniany kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego z 1727 roku został ufundowany przez kasztelana lądzkiego Wojciecha Rydzyńskiego. Wcześniej w tym miejscu znajdowała się kaplica z fundacji Michała Grzymułtowskiego. Jest to obiekt wykonany w konstrukcji zrębowej, orientowany, zbudowany na planie krzyża łacińskiego. Wewnętrzne ściany i stropy świątyni zdobi prześliczna polichromia iluzjonistyczna franciszkanina Adama Swacha z lat 1728-1729, przedstawiająca m. in. sceny związane z kultem Krzyża Świętego, w tym postacie Jezusa Chrystusa, Świętej Marii i św. Heleny na Golgocie, 12 Apostołów i 4 Ewangelistów, Widzenie cesarza Konstantyna Wielkiego oraz liczne ornamenty roślinne i inskrypcje. Było to jedno z ostatnich dzieł tego niezwykle uzdolnionego artysty. Równie bogate wyposażenie także jest autorstwa Adama i Antoniego Swachów. Warto jeszcze nadmienić, że w tym oto przybytku 11 września 1780 roku doszło do ślubu Józefa Wybickiego z Esterą Wierusz Kowalską. Obiekt był wielokrotnie remontowany, w tym w latach 50. XX wieku pod osobistym nadzorem prof. Jana Zachwatowicza- wybitnego architekta, historyka sztuki i twórcy polskiej szkoły konserwacji, kierującego wówczas odbudową Warszawy. Świątynia nie jest niestety na co dzień udostępniana do zwiedzania.

Zadanie publiczne pn. „WOW- Wiedza o Wielkopolsce” jest współfinansowane ze środków Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego w Poznaniu – Departament Edukacji i Nauki w ramach otwartego konkursu na realizację w formie wspierania zadań publicznych Województwa Wielkopolskiego w dziedzinie edukacji w roku 2021.

Drogi miłośniku Wielkopolski, jest mi bardzo miło mi, że odwiedzasz moją stronę! Jeśli pomogłem Ci znaleźć potrzebne informacje, inspiracje do dalszych podróży lub po prostu spodobało się Tobie, to co robię, będę wdzięczny, gdy wesprzesz mnie stawiając mi wirtualną kawę. Takie wsparcie pomaga mi dalej kontynuować mój projekt. Postaw mi kawę na buycoffee.to

Leave a Reply

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.

CAPTCHA