Dwór w Żydowie
dwór,  park krajobrazowy,  Powiat kaliski- zabytki i atrakcje,  Wielkopolskie zamki, pałace i dwory,  Wieś

Żydów

Booking.com

Wieś leżąca w gminie Godziesze Wielkie, powiat kaliski, nad Prosną. Znajduje się około 1.5 km na południe od Kalisza. Liczy około 450 osób.

Historia

Po raz pierwszy wieś była wzmiankowana w źródle z 1213 roku jako część uposażenia klasztoru Cysterek w Oloboku. Właścicielami Żydowa byli m. in. Kiedrzyńscy, generał Józef Zajączek, Aleksander Gołembowski, Halina Sokolnicka. Ostatnim właścicielem majątku był Emil Fulde.

Janusz Teodor Dybowski „Saga Grodu nad Prosną” – rozdział poświęcony Emilowi Fulde oraz życiu w majątku
dworskim w Żydowie.

Fragmenty tekstu:

(…)Wkrótce stary dwór w Żydowie ożywił się gwarem dziecięcych głosów i licznych gości, bo gospodarze byli gościnni. Do obiadu w niedzielę siadano zwykle w kilkanaście osób, a jeśli była piękna pogoda, domostwo w Żydowie zamieniało się w istny pensjonat, tak było tam rojno i wesoło. (…)

(…) Szczególnie rojno było u państwa Frude w niedzielę w połowie sierpnia 1939 roku. Biały dom, wyzierający z kępy zieleni starodrzewu na wysokim brzegu dawnego koryta Prosny, tego dnia aż pęczniał od gości, bo i pogoda dopisała, i czas nadchodził niespokojny, a wtedy ludzie chętnie gromadzą się razem, jak ptaki przed burzą, radzić wspólnie o zbliżającej się zawierusze. Gwarno było w wielkim półkolistym salonie pod palmami, utrzymanym w stylu Ludwików, w którym królował olbrzymi fortepian koncertowy firmy Arnolda Fedegera, dar ślubny ojca pani domu. W tym to salonie zgromadziła się starsza generacja, bo młodzież bawiła się w rozległym parku (…).”

„(…) Po kolacji pan Frude usiadł przy aparacie radiowym, by usłyszeć nowiny ze świata, jego małżonka, zmęczona całodzienną rolą pani domu, udała się zaraz do swego pokoju, a młodzież wymknęła się do pięknego parku okalającego dwór. Wieczór był ciepły. Od pobliskich łąk nad Prosną dochodziło rechotanie żab. Tuż za domem pachniała maciejka. Łagodny podmuch wiatru kołysał korony drzew. Śpiewały one jakąś uroczystą pieśń na cześć wiecznie odradzającego się życia. Wtórował jej zgodny rytm czterech młodych ludzkich serc,
które nie wyczuwały szumu skrzydeł nadlatujących czarnych
aniołów zagłady.(…)

Janusz Teodor Dybowski. Saga grodu nad Prosną.
ROZDZIAŁ PIERWSZY 
GRZEBIELUSZKI

Dwór

Dwór pochodzi prawdopodobnie z lat 90. XVIII wieku, rozbudowany o człon południowy, ryzalit wschodni i częściowo przekształcony we wnętrzach w 1912 roku staraniem nowego właściciela Emila Fulde. Po 1945 roku zaniedbany i zdewastowany, część obiektu zawalona. Ustawiony w parku, nieopodal zbocza doliny i w okresie międzywojennym poprzedzony reprezentacyjnym podjazdem przed ryzalit zachodni. Jest to obiekt murowany z cegły, podpiwniczony. Parterowy korpus główny nakryty wysokim dachem czterospadowym, piętrowym, ryzalit zachodni kopułą, a ryzalit wschodni tarasem, na który wejście z facjaty z dachem dwuspadowym. Korpus główny wzniesiony na planie prostokąta. W trakcie zachodnim znajdowały się reprezentacyjne wnętrza z salonem głównym, pośrodku którego było wejście do reprezentacyjnego podjazdu. Od północy sąsiadował z biblioteką z marmurowymi ikonami. Obecnie stanowi własność prywatną, tak więc zobaczenie dworu może być utrudnione lub niemożliwe.

Park


Ukształtowany w 3 ćwierci XIX wieku przez Gołembowskich na bazie starszego zadrzewienia. Park, staraniem Fuldów, został powiększony do 4,37 ha i przekształcony wraz z rozbudową dworu w 1912 roku. Przed elewacją wschodnią znajdował się kwietnik na planie serca, a od zachodu obszerna polana z klombami kwiatowymi, ogródkiem skalnym, drewnianą altaną i kortem tenisowym, zamienionym w okresie PRL-u na boisko. Po 1945 roku, tak jak całe założenie, przetrzebiony oraz zaniedbany.

Spichlerz


Zbudowany w XIX wieku przez Aleksandra Golembowskiego w stylu neogotyckim, ustawiony na zboczu wąwozu. Murowany z cegły ceramicznej, z podmurówką licowaną łamanym kamieniem. Jest to obiekt piętrowy, nakryty niskim dachem czterospadowym namiotowym z okapami. Wzniesiony na planie kwadratu, z wnętrzem parteru i piętra podzielonym rzędem drewnianych słupów niosących strop belkowy. Obecnie ruina.

Żydów- 2007 rok
Żydów- 2007 rok

Źródło: S. Małyszko. Majątki Wielkopolskie: Powiat Kaliski; Janusz Teodor Dybowski. Saga grodu nad Prosną.

Drogi miłośniku Wielkopolski, jest mi bardzo miło mi, że odwiedzasz moją stronę! Jeśli pomogłem Ci znaleźć potrzebne informacje, inspiracje do dalszych podróży lub po prostu spodobało się Tobie, to co robię, będę wdzięczny, gdy wesprzesz mnie stawiając mi wirtualną kawę. Takie wsparcie pomaga mi dalej kontynuować mój projekt. Postaw mi kawę na buycoffee.to

Leave a Reply

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.

CAPTCHA